Παράδειγμα

Ένα κατάστημα προσφέρει έκπτωση 20% σε όλα του τα προϊόντα λόγω του θεσμού Black Friday.
Α. Αν ένα προϊόν έχει αρχική τιμή 45 ευρώ, ποια θα είναι η τιμή του μετά την έκπτωση;
Β. Αν ένα προϊόν έχει αρχική τιμή x, ποια θα είναι η τελική τιμή y του προϊόντος;
Γ. Αν ένα προϊόν έχει αρχική τιμή 120 ευρώ, ποια θα είναι η τιμή του μετά την έκπτωση;
Δ. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα:
x | 45 | 120 | 200 | 90 | 150 | 430 | 500 | 1000 |
y |
Ο τύπος που συνδέει την αρχική τιμή ενός προϊόντος με την τελική τιμή του μετά την έκπτωση είναι:

Α) Για ένα προϊόν με αρχική τιμή 45 ευρώ. η τιμή του μετά την έκπτωση θα είναι:
Τελική τιμή
ευρώ
Β) Αν συμβολίσουμε την αρχική τιμή ενός προϊόντος με x, και την τελική τιμή του με y έχουμε:
Με τη σχέση αυτή κάθε τιμή της μεταβλητής x αντιστοιχίζεται σε μία μόνο τιμή της μεταβλητής y. Μια τέτοια σχέση στα Μαθηματικά λέγεται συνάρτηση.
Στην περίπτωση αυτή λέμε ότι “η μεταβλητή y εκφράζεται ως συνάρτηση της μεταβλητής x”.
H σχέση είναι ο τύπος της συνάρτησης.
Γ) H σχέση μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλες τιμές της μεταβλητής x. Επομένως, αν x=120 τότε
ευρώ
Δ) Η αντιστοιχία μεταξύ των τιμών των μεταβλητών x και y φαίνεται καλύτερα με τη βοήθεια ενός πίνακα με τα τα ζεύγη των τιμών x και y, που ονομάζεται πίνακας τιμών της συνάρτησης.
Έτσι, για τη συνάρτηση y = 0,8x έχουμε:
- Για
,
- Για
,
- Για
,
- Για
,
- Για
,
x | 45 | 120 | 200 | 90 | 20 | 430 | 500 | 1000 |
y |
Από τον παραπάνω πίνακα παρατηρούμε ότι καθώς αυξάνεται η αρχική τιμή, αυξάνεται και η τελική τιμή.
Με άλλα λόγια, παρατηρούμε ότι υπάρχει συμμεταβολή, δηλαδή μια μαθηματική σχέση μεταξύ δύο ποσοτήτων x και y, όπου η τιμή της μιας ποσότητας αλλάζει καθώς μεταβάλλεται η άλλη.
Let’s Practise
Άσκηση 1
Ένα βιβλιοπωλείο προσφέρει έκπτωση 15% σε όλα του τα προϊόντα.
α) Να εκφράσετε την τελική τιμή y μετά την έκπτωση ως συνάρτηση της αρχικής τιμής x.
β) Να υπολογίσετε την τελική τιμή y για τις αρχικές τιμές προϊόντων x = 20 , x = 75 και x = 150.
γ) Να κατασκευάσετε τον πίνακα τιμών της συνάρτησης για τις παραπάνω τιμές του x.
Άσκηση 2
Ένας υπάλληλος λαμβάνει σταθερό μηνιαίο μισθό 800 € και επιπλέον μπόνους 5% επί των πωλήσεων που πραγματοποιεί.
α) Να εκφράσετε τον συνολικό μηνιαίο μισθό y ως συνάρτηση του ποσού x των πωλήσεων που πραγματοποιεί.
β) Να υπολογίσετε το συνολικό ποσό y που κερδίζει αν οι πωλήσεις του είναι x = 2.000 , x = 4.500 και x = 8.000.
γ) Να κατασκευάσετε τον πίνακα τιμών της συνάρτησης για τις παραπάνω τιμές του x.